-
1 агач
1. сущ.1) де́рево (лиственное, хвойное, южное, плодовое) || древе́сныйвак агачлар — ме́лкие дере́вья (деревца́)
агач каерысы — древе́сная кора́
агач төрләре — поро́ды дере́вьев
клуб тирәли агач утырту — поса́дка дере́вьев вокру́г клу́ба
2) собир. (материал, сырьё) де́рево, древеси́на, лес || древе́сный (уголь, спирт); древеси́нныйагач чыгару — вывози́ть лес (древеси́ну)
эшкә яраклы агач — делова́я древеси́на; делово́й лес
агач агызу — сплавля́ть лес
комбинаттагы агач калдыклары — древе́сные (древеси́нные) отхо́ды на комбина́те
3) в сочет. лесо-; дерево-; древо-агач склады — лесоскла́д
агач сәүдәсе — лесоторго́вля; торго́вля ле́сом
агач хәзерләү участогы — уча́сток лесоразрабо́ток (лесозагото́вок); лесосе́чный уча́сток, лесосе́ка
агач хәзерләүче (хәзерләүдә эшләүче) — лесозаготови́тель; лесозагото́вщик
агач ташу юлы — лесово́зная доро́га
агач агызу сезоны — лесоспла́вный сезо́н
агач кисүдә эшләү — быть на лесору́бочных (лесору́бных) рабо́тах
агач кисә торган — древоре́жущий
агач эшкәртү — деревообрабо́тка
агач утырту — поса́дка дере́вьев
4) перен.; бран. болва́н, дуби́на, чурба́н2. прил.1) деревя́нный, из де́реваагач күпер — деревя́нный мост
агач көрәк — деревя́нная лопа́та
агач йорт — деревя́нный дом
агач табанлы чана — са́ни на деревя́нных поло́зьях
агач терәү — подпо́рка из де́рева; деревя́нная подпо́рка
2) бреве́нчатый; ру́бленый (сарай, барак)яңа гына салган агач мунча — свежеру́бленая ба́ня
3) тесо́вый, из тёса ( забор)4) щепно́й, из щепы́агач әйберләр — щепны́е изде́лия (това́ры)
5) ирон.; прост.а) деревя́нный, одеревене́лый, окостене́лый, тупо́й, (как), неживо́й (рот от холода, руки и пальцы от старческой дряблости или отсутствия движения)б) топо́рный (о чьём-л. языке); аляпова́тыйагач тел белән язган мәкалә — статья́, напи́санная топо́рным языко́м
в) бран. горе-; -дубина, -чурбан, -пень; -болван, -тупицаагач каравылчы — сто́рож-болва́н; го́ре-сто́рож; не сто́рож, а болва́н
агач хисапчы — го́ре-счетово́д; счетово́д-тупи́ца
•- агач ат
- агач аяк
- агач бакасы
- агач бакчасы
- агач гөл
- агач гөмбәсе
- агач җилеме
- агач кадак
- агач кистерүче
- агач кисүче
- агач корты
- агач куышы
- агач күбәләге
- агач мае
- агач материалы
- агач өйле
- бүрәнә өйле
- агач сирәк үскән җир
- агач суын алу
- агач тараканы
- агач тарттыру
- агач ташучы баржа
- агач ташучы машина
- агач төбе
- агач тыгылу
- агач утырту
- агач үзәге
- агач череге
- агач чиләк
- агач чүкеч
- агач эшкәртүче
- агачка әйләнү
- агачка әверелү••агач атка атландыру — оста́вить с но́сом; обвести́ вокру́г па́льца, надува́ть/наду́ть
агач атка атлану (атланып калу) — оста́ться с но́сом; сесть в лу́жу прост.
агач башыннан йөрми, кеше башыннан йөри — не по ле́су хо́дит, а по лю́дям (о беде, болезни, смерти, горе, несчастье, стихийных бедствиях, жизненных невзгодах и т. п.) (букв. не по верши́нам дере́вьев, а по голова́м люде́й хо́дит)
агач җан — см. агач йөрәк
агач җанлы — см. агач йөрәкле
агач мылтык — ирон. пустоме́ля, болту́н, пустозво́н, пустосло́в
агачны яшьтән (яшьли, яшь чагында бөгү) — гнуть де́рево, пока́ мо́лодо (т.е. воспитывать с малых лет)
агач авызланып — гру́бо, ре́зко, по-ха́мски
- агач башында үсмиагачтан сандугач кына ясамый — ма́стер на все ру́ки; всё уме́ет; всё де́лает
- агач йөрәк
- агач йөрәкле
- агачын күреп урманын күрмәү
- агачын күреп тә урманын күрмәү -
2 гөмбә
сущ.1) гриб || грибно́йашарга яраклы гөмбәләр — съедо́бные грибы́
агулы гөмбәләр — ядови́тые грибы́
гөмбә эшләпәсе — грибна́я шля́пка
гөмбә исе — грибно́й за́пах
гөмбә бәлеше — грибно́й пиро́г; пиро́г из грибо́в
2) бот. трутови́кагач гөмбәсе, ку (каты) гөмбә — трутови́к; см. тж. мәшкә
3) грибо́к, головня́ || грибко́вый, головнёвыйкисәү гөмбәсе — головня́; гриб головнёвый
бәрәңге гөмбәсе — карто́фельный грибо́к
гөмбә авырулары — грибко́вые боле́зни ( растений)
4) мед. моло́чный гриб; моло́чница; плесневи́ца ( белый налёт на языке детей); грибо́к || грибко́выйгөмбә авыруы — грибко́вое заболева́ние
5) перен. грибо́к ( для защиты от дождя или солнца)балалар мәйданчыгындагы гөмбәләрне бизәкләп буяу — раскра́сить грибки́ на де́тской площа́дке
6) перен.; прост. глу́пый (бестолко́вый, тупо́й) челове́к; глупе́ц, тупи́ца•- гөмбә үстерүче
- гөмбә үстерүчелек
- гөмбә юаны
- гөмбә корты
- гөмбә яңгыры••гөмбә бәлеше — прост. бе́столочь
См. также в других словарях:
табак — (ТАБАКЛЫ) – I. 1. Металл, агач һ. б. дан эшләнгән, хуҗалыкта төрле максатлар өчен кулл. тор. төрле зурлыктагы тирән савыт. Төрле үлчәүләрдә, приборларда, аппаратларда зур тәлинкә сыман савыт 2. Табакка охшашлы һәм табак зурлыгындагы түгәрәк… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
көнҗәлә — 1. Ике агач кисәген бер беренә туры почмак ясап беркетеп эшләнгән, горизонталь кисәгенә утырып, вертикаль кисәгенең башына йон бәйләп куеп, кул белән йон эрли торган җайланма 2. күч. Үзен пөхтә йөртмәгән, чәче башы тузган ялкау хатын кыз тур.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
такта — 1. Бүрәнәне буйга телеп ясалган тигез, яссы һәм озынча агач кисәге. Аерым әйберләрнең тактадан торган яки такталардан төзелгән өлешләре турында. с. Тактадан эшләнгән 2. Тактадан (такталардан) торган яки такта сыман форм. әйбер 3. күч. Такталардан … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
трай — Агач яки берәр каты әйбернең кечерәк йомры кисәге. ТЫРАЙ ТИБҮ – 1) Кечкенә туп сыман каты нәрсәне икенче бер нәрсәгә яки кешегә тидерер өчен аяк белән тибү 2) күч. Эшләмичә вакытны бушка уздырып йөрү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тырай — Агач яки берәр каты әйбернең кечерәк йомры кисәге. ТЫРАЙ ТИБҮ – 1) Кечкенә туп сыман каты нәрсәне икенче бер нәрсәгә яки кешегә тидерер өчен аяк белән тибү 2) күч. Эшләмичә вакытны бушка уздырып йөрү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вак — с. 1. Күләме, зурлыгы ягыннан кечкенә; киресе: эре 2. Яшь, кечкенә (балалар тур.). и. Яшь, кечкенә бала 3. Кечкенә күләмле бериш, бертөрле кисәкләрдән торган. и. Кирпеч, печән, агач кебекләрнең вакланган, уалган оны, чүбе, тузаны печән вагы 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гонг — 1. Кырыйлары бөгеп эшләнгән металл тәлинкә (диск) һәм шуңа сугу өчен агач тукмакчыктан торган музыка коралы 2. Элеп куелган рельс кисәге сыман тимергә яки металл тәлинкәгә сугу юлы белән бирелгән сигнал … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
